आंबा लागवडीची माहिती: सुधारित आंब्याच्या जाती, बागायती आणि रोग जाणून घ्या, Amba lagwad mahiti ︱ Mango Farming

 आंबा लागवडीची माहिती: सुधारित आंब्याच्या जाती
Amba lagwad mahiti ︱Mango Farming
कमी खर्चात आंबा लागवड कशी करावी?, जाणून घ्या, आंबा लागवडीची संपूर्ण माहिती
आंब्याला फळांचा राजा म्हटले जाते. भारतीय फळ बाजारात त्याची मागणी खूप जास्त आहे. भारतातील शेतकऱ्यांचे उत्पन्न दुप्पट करायचे असेल तर अधिकाधिक फळबाग लागवडीला प्रोत्साहन द्यावे लागेल, असे मानले जाते. कारण फळबाग लागवडीमुळे शेतकऱ्यांना मोठा फायदा होणार आहे, कारण बाजारात फळबागांच्या उत्पादनाला मोठी मागणी आहे. फळे, फुले, भाजीपाल्याची मागणी बाजारात कायम असते. आज या ब्लॉगच्या माध्यमातून आम्ही तुम्हाला आंबा फळांच्या लागवडीबद्दल सांगणार आहोत. अशा प्रकारे तुम्ही कमी खर्चात आंबा पिकवू शकाल आणि एवढेच नाही तर आंबा लागवडीतून भरपूर कमाई देखील करू शकाल.

Amba lagwad

 

आंबा बागायती: भारतात फळांच्या लागवडीची अफाट क्षमता आहे
आंबा हे देशातील सर्वात जास्त आवडणारे फळ आहे. विशेषतः छत्तीसगड राज्याची माती, हवामान सर्व आंब्याला अनुकूल आहे. परंतु इतर राज्यांमध्येही त्याची लागवड करण्याची प्रचंड क्षमता आहे. उत्तर भारताबाबत बोलायचे झाले तर इतर ठिकाणच्या तुलनेत आंब्याला २० ते २५ दिवस आधी फळ येते. यामुळेच आंबा बाजारात आधीच उपलब्ध आहे. त्यामुळेच छत्तीसगडसारख्या भारतीय राज्यांमध्ये आंबा बागायतीसाठी अपार वाव आहे.

आंब्याची लागवड का करावी?
आंबा बागकाम करण्यामागे अनेक कारणे आहेत, त्यासाठी पाणीही कमी लागते. त्यामुळेच सिंचनाची साधने विकसित करून कोरडवाहू जमिनीवरही आंब्याची लागवड सहज करता येते. आंबा लागवडीचे अधिक फायदे आहेत. ('Amba lagwad mahiti') आंब्याचे सर्व भाग जसे की लाकूड, पाने इत्यादींचा उपयोग हिंदू धर्मात पूजा साहित्य म्हणून केला जातो. याशिवाय, यातून केवळ स्वादिष्ट फळे मिळत नाहीत, तर त्याचे लाकूडही महागडे विकले जाते. लाकडापासून खूप मजबूत संरचना किंवा फर्निचर बनवता येते. एवढेच नाही तर आंब्याची बाग लावल्यास पुढील 10 वर्षे त्याच बागेत फुले येईपर्यंत इतर पिके घेता येतात. सुरुवातीच्या 8 ते 10 वर्षांसाठी अतिरिक्त उत्पन्न मिळू शकते. त्यानंतर आंबा बागेतूनच भरघोस उत्पन्न मिळेल.

आंबा लागवड : पर्यावरणास अनुकूल पीक
आंबा शेती ही एक उत्तम कल्पना आहे, एवढेच नाही तर तुम्ही तुमचे उत्पन्न वाढवू शकाल. पण तुम्ही पर्यावरणासाठीही महत्त्वाचे योगदान देत आहात. यासोबतच आंब्याच्या लागवडीमुळे आजूबाजूची हवा स्वच्छ राहील. आणि राहण्यासाठी ते एक उत्तम ठिकाण असेल. याशिवाय जलसंधारणाच्या क्षेत्रातही तुम्ही तुमची महत्त्वाची भूमिका देत आहात. कारण वृक्षारोपण केल्याने परिसरातील भूजल पातळीत सुधारणा होते. आंब्याची लागवड शिस्तबद्ध पद्धतीने कशी करावी यावरही चर्चा करणार आहोत. आमच्या बरोबर रहा..

आंब्याची लागवड कशी करावी?
या ब्लॉगमध्ये आंबा लागवडीची माहिती दिली आहे, आंबा लागवडीची ही प्रक्रिया जाणून घ्या.

• योग्य सर्वोत्तम वाण निवडा कारण आंब्याची लागवड ही अशी लागवड नाही की ज्यासाठी वारंवार काढणी आणि लागवड करावी लागते. त्यामुळे बाजारात उपलब्ध असलेल्या आंब्याच्या उत्तम सुधारित जातींसह बागकाम सुरू करा. 
• आंब्याच्या सुधारित जाती आणि योग्य दर्जाची निरोगी झाडे निवडा. 
• जमीन निवडल्यानंतर तेथे सिंचन सुविधा विकसित करा. 
• याशिवाय जनावरांपासून संरक्षण करण्यासाठी जमिनीला योग्य प्रकारे कुंपण घालण्याची व्यवस्था करा. ("Amba lagwad mahiti") हे केवळ प्राण्यांपासून तुमचे रक्षण करणार नाही, तर तुमचे पीक चोरांपासूनही मोठ्या प्रमाणात सुरक्षित राहील. संपूर्ण विहिरीला काटेरी तारांनी वेढणे चांगले होईल.

आंबा लागवडीसाठी कोणती माती योग्य असेल?

• आंबा लागवडीसाठी सर्वात योग्य माती चिकणमाती आहे, परंतु तिची लागवड सर्व प्रकारच्या मातीत शक्य आहे. जर थोडी कोरडी किंवा कणखर जमीन असेल तर त्यातही आंब्याची बाग लावता येते. 
• पावसाळ्यात पाणी साचणार नाही याची विशेष काळजी घ्यावी. तसेच ड्रेनेजची उत्तम व्यवस्था असावी. 
• अर्धवट सिंचनाची व्यवस्था करावी. शक्य असल्यास बागेतच ठिबक सिंचन यंत्रणा बसवावी. जेणेकरून झाडाला अधिक प्रभावी सिंचन करता येईल. रिमझिम सिंचनामुळे झाडाला अधिक फायदा होतो. 
• फुलोऱ्याच्या वेळी पावसाची किमान शक्यता असलेले क्षेत्र निवडा, अन्यथा त्याचा पिकावर नकारात्मक परिणाम होईल. 
• प्रदूषित वातावरणात आंब्याची लागवड परिणामकारक नाही, जमीन वीटभट्टी किंवा चिमणीजवळ असेल तर तेथे लागवड करू नये. याचा परिणाम पिकावर होणार आहे.
  

आंबा कधी पेरायचा?

• जून महिन्यात आंबा पेरणे चांगले. हुनमध्ये 4 ते 6 इंच पाऊस झाल्यानंतर खड्डे तयार करा. खड्डा तयार केल्यानंतर आंब्याची लागवड करावी. 
• 15 जुलै ते 15 ऑगस्ट दरम्यान आंबा कधीही लावू नये कारण हा संपूर्ण पावसाळा असतो. संपूर्ण पावसाळ्यात आंब्याची लागवड नेहमी पुढे ढकलावी. 
• पुरेसे सिंचन उपलब्ध असल्यास फेब्रुवारी-मार्च महिन्यात आंब्याची लागवड करता येते. हा काळ तुमच्या छपाईसाठी योग्य आहे.

Mango Farming

आंबा बागायत कशी करावी?

1. आंबा बागकाम करताना लक्षात ठेवा, रोप लावल्यानंतरही पुढील प्रक्रियेनुसार झाडांना खत आणि खते घालत रहा. वनस्पतींना दरवर्षी ठराविक प्रमाणात पोषक आणि खतांची गरज असते. 
2. आंब्याच्या बागांची लागवड करण्यासाठी लागवड प्रक्रियेपूर्वी जमीन व्यवस्थित स्वच्छ करावी. आणि ज्या ठिकाणी झाडे लावायची आहेत. कव्हर केलेल्या अंतरानुसार त्याची रूपरेषा काढा.
   
3. आंब्याच्या बागांमध्ये रोपापासून रोपापर्यंत किमान 10 ते 12 मीटर अंतर असणे आवश्यक आहे.
   तथापि, आंब्याच्या बागा सघन तंत्राने लावल्या जातात, ज्यामध्ये फक्त 2.5 मीटर अंतरावर खड्डा खोदून पुनर्लावणी केली जाते. 
4. प्रत्यारोपणासाठी नेहमी 1×1×1 मीटर आकाराचे खड्डे खणावेत. 
5. पावसाळ्याच्या आधी जून महिन्यातखड्ड्यात 50 किलो शेण किंवा सेंद्रिय खत घाला. याशिवाय 500 ग्रॅम सुपर फॉस्फेट आणि 750 ग्रॅम पोटॅश आणि 50 ग्रॅम क्लोरोपायरीफ्रन्स जमिनीत मिसळून ते भरावे. ('Mango Farming')
6. योग्य वेळ आल्यावरच खड्ड्यात चांगल्या प्रतीचे निरोगी आंब्याचे झाड लावा. 
7. पावसाळा संपल्यानंतर ७ ते १५ दिवसांच्या अंतराने पाणी द्यावे. शक्य असल्यास, रिमझिम सिंचनासाठी ठिबक सिंचन उपकरणे घ्या. ठिबक सिंचन यंत्रावरही शासनाकडून मोठ्या प्रमाणावर अनुदान दिले जात आहे. 
8. सेंद्रिय खत किंवा सेंद्रिय खत उपलब्ध नसल्यास दर 6 महिन्यांनी शेणखत वापरत रहा. यासोबत जून आणि ऑक्टोबर महिन्यात रिंग तयार करून ही खतं आणि खते देत राहा.
   

सुधारित आंब्याच्या जाती / आंब्याच्या जाती

• आंब्याच्या जातींचे तीन भाग करता येतात. लवकर फळ देणारी पहिली जात जी खूप वेगाने विकसित होते आणि फलदायी बनते. वांगी, तोतापरी, गुलाब खस, लंगडा, बॉम्बे ग्रीन, दसरी इ. 
• आंब्याची दुसरी सर्वोत्तम जात मध्यम फळ देणारी जात आहे. जसे मल्लिका, हिमसागर, आम्रपाली, केशर सुंदरजा, अल्फोनझो इ. 
• वांगे, अल्फोनझो, पोपट इत्यादि प्रक्रिया करावयाच्या जाती आहेत. 
• याशिवाय, उशीरा फळ देणाऱ्या जाती चानसा आणि फाजली आहेत.
  तथापि, या सर्व उत्कृष्ट वाणांमध्ये भिन्न वैशिष्ट्ये आहेत.
  

आंब्याचे रोग (आंबा वनस्पती संरक्षण)
आंब्यामध्ये अनेक प्रकारचे रोग देखील सामील आहेत, ज्यासाठी वेळेवर प्रभावी उपचार आवश्यक आहेत. अन्यथा त्याचा पिकावर विपरीत परिणाम होतो. चला त्याच्या काही आजारांबद्दल देखील चर्चा करूया.

• पावडर बुरशी - हे लहान फांद्या, फळांची फुले आणि पानांवर पांढऱ्या-तपकिरी बुरशीने पोकळ होते. आंब्याचा प्रादुर्भाव झालेला भाग तपकिरी होऊन सुकतो. ०.२% गंधकाची फवारणी १५ दिवसांच्या अंतराने करावी. 
• अँथाक्नोज - काहीवेळा झाडावर गडद पुरळ सारखा रंग तयार होतो. एक छिद्र देखील आहे. या समस्येपासून मुक्त होण्यासाठी, दर 15 दिवसांनी 3:3:50 बोर्डो मिश्रणाची फवारणी करणे आवश्यक आहे. ("Mango Farming")
• बंधा रोग ज्यामध्ये पाने लहान होतात आणि गुच्छांचे रूप धारण करतात. या स्थितीत बाधित भागाची छाटणी करताना एन. a द्रावण 2 ग्रॅम प्रति लिटर पाण्यात मिसळून फवारावे. 
• मँगो हॉपर किंवा तेला हा रोग देखील आंब्याचा रोग आहे, ज्यामध्ये तपकिरी किडे झाडाला शोषून पोकळ करतात. या स्थितीत मोनोक्रोटोफ्रान्सची दर 7 दिवसांनी दोन ते तीनदा फवारणी करावी. 
• मेलीबग हे रोग झुंडीप्रमाणे पिकातील रस शोषतात आणि पिकाचे नुकसान करतात. ०.०३% पॅराथिऑन फवारावे.

फळांची काढणी आणि देखभाल

• काही देठांसह फळे तोडण्याचे काम करा. 
• फळे काढणीनंतर फळे पूर्णपणे स्वच्छ करा. 
• फळे नेहमी हवेशीर ठिकाणी ठेवा. प्लॅस्टिकऐवजी लाकडी पेट्या साठवण्यासाठी वापरता येतात. 
• फळे त्यांच्या आकारानुसार वेगळी करा. त्याची श्रेणी बनवा. 
• आंबा पिकवताना लक्षात ठेवा की फळ कधीही जमिनीवर पडू नये. 
• हवादार कार्टूनमध्ये पेंढा किंवा कोरडी पाने ठेवून आंबा नेहमी बंद करा. यामुळे उत्पादन खराब होणार नाही.

आंबा शेती प्रश्न आणि उत्तर

• प्रश्न – आंब्याची सर्वोत्तम जात कोणती?

उत्तर - तोतापुरी, अल्फोन्सो, वांगी ही आंब्याची सर्वोत्तम जात मानली जाते. तथापि, विविध जातींमध्ये भिन्न वैशिष्ट्ये आहेत.

• प्रश्न - आंबा लागवडीसाठी अनुदान कसे मिळवायचे?

उत्तर – केंद्र सरकार आणि राज्य सरकार केवळ आंबा लागवडीसाठीच नाही तर फळे, फुले, भाजीपाला इत्यादी अनेक बागायती उत्पादनांच्या लागवडीसाठी मोठ्या प्रमाणात अनुदान देते. फलोत्पादनासाठी 50 ते 80% पर्यंत अनुदान दिले जाते. फळबागांच्या अनुदानाशी संबंधित राज्य सरकार आणि केंद्र सरकारच्या योजनांचा समावेश करण्यात आला आहे.

• प्रश्न - बागकामासाठी कर्ज कसे मिळवायचे?

उत्तर – फलोत्पादनासाठी कर्जाची तरतूद केवळ केंद्र सरकारच नाही तर विविध राज्य सरकारे देखील फळबागांना प्रोत्साहन देण्यासाठी शेतकऱ्यांना कर्ज देत आहेत. फलोत्पादनासाठी बँकेकडून अत्यंत स्वस्त दरात कर्ज उपलब्ध करून दिले जाते, तसेच त्यांना व्याजात सवलतही दिली जाते.